Hemendik aurrera

Hemendik aurrera bi blog argitaratuko ditut:

Nire gogoetak eta iritziak kontatzen dituena: itsasgoran

Eskolarako web 2.0 eta IKT biltzen dituena: IKT hezitzeko

Blog honetan bertan geldituko dira orain arteko guztiak.

Zerekin dantza egin?

Badute umeek doinuekin gozatzeko gaitasuna. Ikusten dugu nola gure ingurukoek txikitatik egiten duten dantza modako famatuen kantekin, nola ikasten dituzten gustuko marrazki bizidunen abestiak, nola maite duten behin eta berriz entzutea ipuin ezagunak, nola ikasten dituzten atsegin dituzten filmen elkarrizketak... Eta guk haien gogoa elikatzeko umeentzako espresuki egindako produktuak ematen dizkiegu hori egokiena delakoan.

Behin, duela urte asko, Joxerra Garziari entzun nion, haurrei ohikoa dugun baino maila goragoko literatura eskaini behar geniela, naiz eta iruditu agian ez zutela ulertuko. Orduan, han zeuden askok ez zuten proposamena ondo hartu, ordura arteko jardunari kritika egiten zitzaiola ulertu baitzuten. Eta ideia bera beste arloetara eraman daiteke, arte plastikoetara edo musikara, adibidez. Harrezkero askotan gogoratu naiz horrekin, eskola liburuetan azaltzen diren testu egokituak irakurtzen ditudanean, batez ere. Sarritan iruditu zait errazte eta egokitze aldera egiten ditugun ekarpenekin ekoizkina lotsagarri kamusten dugula. Baina, adina kontuan ez izatea komenigarriagoa da?

Hori guztia etorri zait gogora gaur, bideo hau ikusi dudanean. Zer iruditzen zaizu zuri?

Ipuin bat

Erregina batek bi alaba eta seme bat zituen. Hirurak ziren ederrak eta inteligenteak eta beste bertute askoren jabeak.

Erreginak gogoratzen zuen alaba zaharrena jaio zen eguna, nola bete zitzaizkion begiak malkoz umearen begirada bizia lehenengo aldiz ikusi zuenean. Gogoan zeukan ere semea besarkatu zuen estreinako aldia, nola urtu zitzaizkion hitzak hasperen batean haurtxoaren esku leunak ukitu zituenean. Oroitzen zuen halaber alaba gazteena lehenbizikoz laztandu zuen istant liluragarria, nola hautsi zitzaion arnasa eztarrian txikiaren gorputz epela bularren ondoan sentitu zuenean.

Erregina zoriontsu izan zen hirurak osasunean hazten eta jakiturian goratzen ikusten zituen bitartean. Bihotza pozez betetzen zitzaion hiru haurren jolas-algarak etxeko lorategian entzuten zituenean.

Eta poza sentitu zuen ere basoko espiritua etorri zenean alaba zaharrenari bizitzarako hiru erregaliak egitera, aurrera egiteko heldua zela erakusten baitzuen maitagarriaren bisitak. Neskak jaso zituen, eskertu, eta bizitzan bakarrik egin behar zuen bidean abiatu. Handik gutxira, semearen txanda iritsi zenean, azaldu zen mendietako maitagarria eta hari ere eskaini zizkion ibilaldirako hornidura izango ziren hiru opariak. Mutilak eskertu eta dohainak harturik bide berriak urratzera joan zen.

Baina iritsi zen errege eta erregina guztiak atsekabetzen dituen eguna. Alaba gazteenari berebideko urratsak bakarrik egitea egokitu zitzaionean, etorri zen haizeetako aztiak eta esan zion, "Zuri dohain guztiak emango dizkizut aukeran, bide guztiak jarriko dizkizut eskura, eta izango duzu hiru dohain eta bide bat aukeratzeko libertatea. Baina etxetik doan azkenekoa zarenez, zure amak opari bat egingo dizu, opari bakarra".

Erreginak, hunkituta, horrela hitz egin zion, "Ez dizu erraza jarri Eoliako andere miragarriak, libertatean baitago erratzeko egokiera, eta aukeratzeak berarekin dakar-eta nahigabea... Hauxe da, beraz, nire oparia: harro egongo naiz zutaz bizitzaren abagune guztietan, orain artean harro egon naizen bezala, erratu nahiz asmatu, ez baita izango niretzat funtsezkoa zure urratsen helmuga, zu zeu baizik, zu zeu ibilian zoazen artean".

Zergatik ez dugu aldarrikatzen?

Martxoaren 8ko emakumearen eguneko manifestaziotik bueltan, jabetu nintzen (hamaikagarren aldiz) gaur egun gertatzen den desmobilizazioaz. Donostiako kaleetan elkartu ginen manifestari kopurua eskasa izan zen, aurreko urtetan baino eskasagoa, nire irudiko...

Jarraitu artikulua jatorrizko publikazioan: http://zuzeu.com/2011/03/17/zergatik-ez-dugu-aldarrikatzenr/

Negua joan da eta

Horrelako altxorrak aurkitzen ditugu batzuetan, eta ezin utzi zabaldu gabe. Lanean ari naiz doinu eta irudi pizgarri hauen laguntzarekin eta udaberria iritsi dela iruditzen zait

Pizgarria, ezta?

Japoniarrak gogoan, isilik entzuteko

Martxoaren 3an gogoratzeko

Hogeita hamabost urte pasa dira. Gaurko egunean, 1976an, greba orokor baten manifestazioei erantzunez bost langile hil zituen espainiar polizia militarrak Zaramagako Asisko San Frantzisko elizan.

Gasteizen izan zen. Greban zeuden langile asko Zaramagako Asisko San Frantzisko elizan bildu ziren. Espainiako polizia militarrek eliza gaseztatu zuten jendea irten arazteko eta bertan zeuden 5.000 lagunak irteten hasi zirenean, tirokatu zituzten. Bost langile hil ziren eta ehundik gora zauritu. Orduko segurtasun-indarren burua Manuel Fraga Iribarne ministroa zen.

Lluis Llach kantautore kataluniarrak biktimen omenez kanta hunkigarri bat konposatu zuen gau hartan bertan. Nire belaunaldikoek 18 urte genituen orduan. Gutako askok emozio dardara sentitzen dugu oraindik doinu hori entzuten dugunean.

Denok daukagu zer barkatu eta barkamena eskatzeko arrazoiak. Zauriak isteko modu bakarra izango da. Baina ez da komeni ahaztea. Gogora dezagun. Berriro gerta ez dadin.

Katalanekin solasean

Aurreko astean Katalunian izan nintzen, nire etxeko bi han bizi baitira. Biak euskaldunak izanik, katalanez ere mintzatzen dira, bata nahiko ondo eta bestea bertakoen mailan, denbora gehiago pasa duelako han. Bisitak iraun zuen bitartean, lagun katalanekin ibili ginen batzuetan eta egoera hau errepikatu zen: etxeko hirurok euskaraz hitz egiten genion elkarri; bietako edozeinek katalanekin mintzatzen zenean, katalanez egiten zuen; eta, jakina, katalanen artean gauza bera; ordea, nik hangoekin hitz egin behar nuenean gaztelaniaz egiten nuen eta haiek horrela erantzuten zidaten. Gutxitan nahasten ginen, hasieratik horrela jardun genuen eta.

Behin baino gehiagotan ibili naiz han eta pentsa daiteke belarria egina dudala haien berbara, gainera gaztelaniari eta frantses pixka bati esker erro bereko hizkuntzaren soinuak ez dira hain arrotzak, hori egia da. Baina katalan haiek gurera?

Solasaldian geundela, halako batean, erabiltzen ari ginen mintzaira bera elkarrizketa gaia bilakatu zen. Bitxia zen. Bazegoen beste hizkuntza bat denok dena eta guztiz ulertzeko aukera emango ziguna, horretarako gara bada (gutxienez) elebidun; baina aipatu modua hartua genuen elkarrekin egoteko. Niretzako bereziki atsegina zen haiek elkarrekin eta nire bi maiteekin tokiko hizkuntza erabiltzea, nolabaiteko gertutasuna ematen zidan-eta, tartekoa banintza. Baina banekien katalanentzat zailagoa izan behar zuela euskaraz esaten genuena ulertzea. Hori aipatu nuenean, hauxe izan zen baten erantzuna, besteek berretsita: “ez pentsa! elkarrizketaren ildoa jarraitzea erraza da denok badakigulako zertaz ari garen, eta, gainera, zenbait hitz harrapatzen ditugu ere. Eta zerbait ihes egiten zaigunean, imajinazio “mica” bat bat ipini eta asmatzen da gehienetan”.

Gaiarekin bueltaka nabil oraindik. Hemengo errealitatearekin alderatu dut eta ez dut erantzunik. Izango da, akaso, hemen, nire etxe ondoan bizi diren askok batere imajinaziorik ez dutela?

Amona-hizkuntza berreskuratu dugunok, mila esker

Ama-hizkuntzaren Nazioarteko Eguna da gaur; hala izendatu zuen Unescok 1999 urtean. Guk badugu zer aldarrikatu. Eta badugu ere zer ospatu.

Gure artean, hezkuntza munduan batez ere, asko hitz egin da ama-hizkuntzaz eta bigarren hizkuntzaz. Zenbait esparrutan zalantzan jarri izan da gure eskoletako D ereduan ematen den irakaskuntza, etxetik erdara besterik ez dakiten ikasleekin euskaraz egiten delako ikaskuntza prozesua. Askok argudio hori erabiltzen dute (eta horrekin batera gaztelaniaren eskubideak ere) D eredua kritikatzeko.

Baina horren ondoan, milaka guraso ezagutu ditugu, gure hizkuntza berreskuratzeko bidean sekulako ahalegina egin dutenak, batere erraza ez zen garaian, andereñoengan, eta ondoren, euskal irakasleengan konfiantza osoa jarrita. Eta haiekin batera proiektu hura bultzatu eta lagundu duten guztiak.

Era horretan gutako askok amona-hizkuntza berreskuratu dugu, eta birramona-hizkuntza gure ondorengoek. Eta ondorioz, bi hizkuntza dauzkagu, bata amak (aita-amak) ume garaian eman zigutena eta ondoren aita eta amaren bultzada eta irakaslearen lanari esker jasotakoa, euskara. Hori gure altxorra.

Eta horregatik, horiei guztiei eskerrak eman nahi dizkiet gaur, Ama-hizkuntzaren Nazioarteko Egunean.

Gaitasun digitala neurtzeko galdekizuna

Arrakasta handia izan du "konpetentzia digitala" neurtzeko galdekizuna; irakurle asko animatu dira eta erantzun dituzte 6 galdera laburrak. Batzuk luze adierazteko ausardia ere izan dute 7. galderan. Denei mila esker.

Ondorioak ateratzeko egun batzuk beharko dira, baina ez zarete geratuko emaitzak jakin gabe.

Neurtu zure gaitasun digitala

Urte batzuk dira Informazio eta Komunikazio Teknologietan (IKTetan alegia) trebatzen ari garela. Euskal Herriko irakasleontat sigla magikoak dira. Garrantzitsua den guztia IKTetatik pasa behar da. IKTekin zerikusia duen proiektu bat baldin baduzu, zorienekoa zu, egunean zaude. Ordenagailuarekin jai duzula onartzen baduzu, akabo: zureak egin du. Hezkuntza Departamentuan oihartzuna nahi baduzu, konpetentzia digitalak menperatu behar dituzu.

Horregatik ni oso lasai nago. Maisu-maistren kidegoaren parte izanik, talde horretan beteranoetakoa izan arren gaitasuna ederki garatu dut. Beraz ez didate behar baino lehenago erretiroa emango. Lanean jarraituko dut ahal den denbora gehien.

Eta zu, gazte zein zahar, irakasle zein kazetari, mediku zein erizain, saltzaile zein teknikari, laborari zein ingeniari... langile zaren hori, nola daude zure abilidade digitalak? Denon artean Euskal Herri bizi eta zoriontsu bat nahi badugu, garrantzitsua da horretan trebatzea. Ezingo gara krisi honetatik atera ez badugu zaintzen oinarrizkoa dena.

Horretarako inkesta hau proposatzen dizuet. Galdekizunari jator erantzuten badiozue, jakingo dugu noraino iritsi gaitezkeen.

Neurtu itzazu zure konpetentzia digitalak hemen klikatuz. Gure herriaren etorkizuna zure eskutan dago. Prest zaude behar duen giroa martxan jartzeko?

OHARRA: Galdekizunaren emaitzak argitaratuko dira

Sebastian bat bada zeruan

San Sebastian bezpera hortxe daukagu. Azpeitian eta Donostian danborrak eta kupelak prest ditugu bihar gauean Sarriegiren martxak jotzen hasteko. Dena antolatuta dago. Danborradako jantziak, afarirako jakiak, elkarteetako megafoniak… Baina gauza guztiak ez dira kanpotik ikusten diren bezala.

Etzi telebistan gehien ikusiko diren irudiak Haur danborradarenak izango dira. Ikusiko dugu ilara bukaezin bat Alderdi Ederretik abiatuta, erdialdeari buelta eman ondoren Gipuzkoako plazara iristen dena. Ikusiko ditugu milaka ikusle, hiru orduz zain eta geldirik, aurretik desfilatzen duen haur ezagunen bati agur esateko prest. Eta pentsatuko dugu, hori aspergarria!

Baina datuek beste zerbait diote. Donostian, 16.943 lagun aterako dira danborra eta kupela jotzen, hauetatik 4.853 haurrak eta beste 12.093 helduak. 185.000 biztanle dituen hiri batean %9,2 da hori. Euskal Herri osotik (eta inguruetatik) iritsita, 2.008 musikariak ibiliko dira han eta hemen 24 orduz kaleak musikaz betetzen. Danborrada-talde hauen alboetan, beste askok joko dute makilatxoak eta ohol txikiak baliatuz, eta atzetik hainbat lagun joango dira doinu ezagunen erritmoan saltoka dantzan.

Guregana etorrita, elkarrekin gozatu nahi duten guztiei lekua izango dute.

Hementxe Donostiako danborradak

Hementxe Antiguako San Sebastian jaiak

Eta festa militar-itxurakoa dela esaten dutenentzat, hara hemen Donostia ondoko Antigua herrian Gazte Danborradakoen pieza bat, Herriko seme. Dantza eta parodia, baina jotzeko unean... fundamentua!

Hori bai, paperak euskaraz

Atzo, igandean, erreportaje baten bila nenbilela, Frantziako poliziak ETAren zulo bat aurkitu zuela irakurri nuen Diario Vascoren webgunean. Tituluak horrela zion: "Hallan un zulo de ETA en Francia con armas y notas en euskara" Pentsatu nuen aurkitutako oharrak gazteleraz izan balira ez zutela hizkuntza aipatuko. Baina zer espero dezakegu Diario Vasco-z?

Iluntzean, hauxe entzun nuen Euskadi Irratian: "...ETAk armak izkutatzen zituen zulo bat aurkitu duela gaur polizia frantzesak. Zuloan bidoi bat eta bidoi barruan armak, eta euskaraz idatzitako paper batzuk ere bai"
Gaur goizekoan beste hainbeste: "euskaraz idatzitako paper batzuk" aurkitu omen dituztela ETAren zulo horretan.

Eta jada ez dut ezer ulertzen. Euskadi irratikoentzat ere paperak euskaraz izatea albistearen ideia nagusia da? Paperak gazteleraz baleude aipatuko zuten?

Zalantza guztiak argitze aldera... Baten batek esango digu armak ze hizkuntzan zeuden idatzita?